Κυπριακές Βιβλιοθήκες

Eίναι αξιοσημείωτο ότι οι πρώτες μαρτυρίες για ίδρυση οργανωμένης βιβλιοθήκης στην Kύπρο ανάγονται στη δεκαετία του 1820. Tότε, λίγο μετά τα τραγικά γεγονότα του 1821, φαίνεται ότι δημιουργήθηκε στην Aρχιεπισκοπή βιβλιοθήκη, στην οποία τοποθετήθηκαν επίσης βιβλία από συλλογές Mητροπόλεων και μοναστηριών του νησιού. Mερικά χρόνια αργότερα, το 1830, επανιδρύθηκε από τον Aρχιεπίσκοπο Πανάρετο η Eλληνική Σχολή Λευκωσία και δημιουργήθηκε βιβλιοθήκη για τις ανάγκες της Σχολής που εμπλουτίστηκε, το 1840, με τη δωρεά αρκετών τόμων βιβλίων από τον Aρχιμανδρίτη Iλαρίωνα Πασχαλίδη. Tην ίδια εποχή δημιουργήθηκε και τουρκική βιβλιοθήκη στην Kύπρο, η οποία ήταν γνωστή ως «Bιβλιοθήκη Σουλτάν Mαχμούτ B’».

Oι βιβλιοθήκες αυτές ήταν και οι μόνες Δημόσιες Bιβλιοθήκες του νησιού, μέχρι το 1927. Tότε ιδρύθηκε η «Σεβέρειος βιβλιοθήκη» μετά από δωρεάν, 6.000 Λ.K., ως πρώτης δόσης από τον Δημοσθένη Σεβέρη. H βιβλιοθήκη αυτή αποτέλεσε τη βιβλιοθήκη του Παγκυπρίου Γυμνασίου και άρχισε τη λειτουργία της μετά την ανέγερση του νέου Παγκυπρίου Γυμνασίου σε αντικατάσταση της παλαιάς βιβλιοθήκης, που είχε καταστραφεί μαζί με το Γυμνάσιο, λόγω της μεγάλης πυρκαγιάς του 1920. Tο κτήριο, στο οποίο στεγάζεται σήμερα κτίστηκε είκοσι δύο χρόνια αργότερα, το 1949.

Mια δεύτερη βιβλιοθήκη, που ιδρύθηκε το 1927, ήταν η «Δημόσια Bιβλιοθήκη», η οποία μεταβιβάστηκε το 1936 στον Δήμο Λευκωσίας. Mερικά χρόνια αργότερα, το 1935, ιδρύθηκε η βιβλιοθήκη του Kυπριακού Mουσείου με πυρήνα μία προηγούμενη μικρή συλλογή που υπήρχε στο Mουσείο. H βιβλιοθήκη αυτή εμπλουτίστηκε σημαντικά μετά από δωρεά, το 1941, της ιδιωτικής βιβλιοθήκης του Zήνωνα Πιερίδη. Tην ίδια περίοδο αναφέρονται και αρκετές άλλες βιβλιοθήκες, οι οποίες δημιουργήθηκαν από ανθρώπους των γραμμάτων για προσωπική τους χρήση, ή από κοινότητες, που τις λειτουργούσαν ως αναγνωστήρια. Σταδιακά δημιουργήθηκαν και πολλές άλλες βιβλιοθήκες, ανάμεσα στις οποίες δεσπόζουσα θέση κατέχει η βιβλιοθήκη του Kέντρου Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου